Бир қишлоққа тўйга бордик. Машинани тўй эгасининг қўшнисиникига қўйдик. Шунда елинлари кўриниб турган, тумшуғини олд оёқларига қўйиб ётган, бефарқ ит эътиборимни тортди. «Вой кучугийзни боллари боракана», дедим уй бекасига. Салом аликни қуюқ қилган, ҳар сўзида «Худога шукр» айтишдан чарчамайдиган аёл: «Ҳа туққанийди, кўзи очилмасдан ташлаб келдик болларини», деди жуда бемалол айтди бу гапни. Мен ғалати бўп қолдим. Бу ишининг қанчалик ваҳшийлик эканини уқтиришдан фойда йўқлигини англадим аммо жим кетишни ҳам истамадим. «Она-аёл чақалоғини ярим кун эмизмаса, бола туққансиз буни биласиз, […]

Жамиятимизда хотин-қизларни аксарият ҳолатда ўқитувчи, тарбиячи, шифокор ёки тикувчи сифатида қабул қилишади. Ота-оналар қизларини айнан ана шу касбларга йўналтиришга ҳаракат қилишади. Қолипдан чиқмоқчи бўлган қизлар эса  кўпинча қораланади.  Табиат муҳофазаси тизимида аёллар жуда ҳам кам. Чунки ўрмончилик, эколог касби  “эркакларнинг иши” деб қаралади. Суҳбатдошимиз Рўзигул Сафарова фидойи эколог, биология фанлари номзоди, ҳозирги кунда  Табиат ресурслари вазирлиги Сурхондарё вилояти бошқармасига раҳбарлик қилиб келмоқда. Табиатан интилувчан, қаттиққўл раҳбар, аммо меҳрибон она бўлган атроф-муҳит муҳофазасига ҳаётини бағишлаган Рўзигул Сафарованинг иш куни кечаги кун […]

Ўрта Осиё чўл тошбақаси Қизил китобга киритилган. Ушбу жонзотнинг сони яшаш жойларининг ўзгариши ва йўқ қилиниши туфайли узлуксиз камайиб бормоқда. Ўрта Осиё чўл тошбақаси ўтган асрнинг биринчи ярмидан бошлаб камайишни бошлаган. Иккинчи Жаҳон уруши даврида унинг гўштидан кўп миқдорда консервалар тайёрлашда фойдаланилган. 1950–1960 йилларда тошбақа, асосан, иқтисодий эҳтиёжлар учун йиғилган, бироқ очиқ даштда қишлоқ хўжалиги ривожланиши турларнинг яшаш жойлари ва сони сезиларли даражада камайишига олиб келди. 1960–1980 йилларда тошбақанинг мазкур турига бўлган қизиқишларнинг ортиши сабаб улар зоологик савдога чиқарилган. Ўрта […]

Ни для кого не секрет, что понятие экологии как науки зародилось в США, поскольку именно в этой стране впервые люди осознали последствия потребительского отношения к природе. О том, как в Соединённых Штатах борются с угрозами загрязнения воздуха и климатическими изменениями журналисты из Центральной Азии узнали в ходе экологического тура, инициированного Международным центром «Меридиан» при поддержке Госдепартамента США. Группа побывала в трех штатах: Колорадо, Индиане и Пенсильвании и увидела, что реализация программ по изменению климата и декарбонизации сильно различается. Так, например, […]

-Мен ҳеч жойда ўқимаганман. Турмуш ўртоғим Россияда ишлайди. Уч нафар фарзандим бор. Тирикчилигимиз кичкина иссиқхонадан. Сабзавот етиштирамиз. Аммо асосий вақтим етиштираётган сабзавотларга кимёвий ўғит бериш, суғориш, парваришлаш билан ўтарди. Фарзандларимга қарашга вақтим йўқ эди. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО)нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси томонидан иссиқхоналарда сабзавотлар етиштириш бўйича курсда ўқигач,  уларни кимёвий ўғитларсиз етиштиришни ўргандим. Ҳозир менга ФАО томонидан янги иссиқхона қуриб беришаётир. Энди фарзандларимга кўпроқ вақт ажратаяпман, эримни ҳам Россиядан чақиртирдим. Қишлоқ аёли бўлгани учун ҳаёт шу […]

5 август куни Миллий ТВдан “Итлар макони” деб номланган репортаж Зангита туманидан берилди. Журналист тичгина юрган, турган итларни кўрсатиб, улар тишлаши , ташланиши мумкинлиги ҳақида гапирди. Аҳоли ҳам мурожаатларда итлар кўпайганини гапиришди. Итларга тош отилмаса, тепилмаса, аксинча уларга бир бурда нон берилса, улар хеч қачон биринчи бўлиб ташланмайди!  Сўнг журналист йигитча “Отловка” яъни ободонлаштириш қошидаги дайди ҳайвонларни тутиш бригадасини чақириб, 1 та итни тутишди. Журналист йигитча хурсанд ҳолда аҳоли “Отловка”га мурожаат қилиши лозилимлигини айтиб, Зангиота отловкасини телефон рақамини экранга чиқариб, […]

Ажойиб янгилик. Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси ўзининг гендер стратегиясини ишлаб чиқиб, ҳар бир хўжаликда гендер етакчисини тайинламоқда. Гендер етакчиларининг маошига 30% қўшимча ҳақ тўланар экан. Шунингдек, “ўрмон бекаси” лавозимини жорий этиш учун ҳам ҳаракат бошланган. Бундан ташқари Қўмита тассаруфидаги 76 та мавжуд хўжаликлардан бири, яъни Деҳқонобод ўрмон хўжалигининг раҳбари аёл, Раъно Бозорова. Айнан Р.Бозорованинг саъй -ҳаракати билан 9 йил илгари парокандаликка учраган хўжалик қайта тикланган, браконьерлик деярли йўқ қилинган. Сувсиз ҳолатда бу ерда кўчатчилик етиштириш, ўрмонларни асраш борасида намунали ишлар […]

Ўрмон хўжалиги ходими деганда ҳар қандай инсоннинг кўз ўнгида аввало  махсус кийимда, оёқларига этик кийган эркак қиёфаси  гавдаланади. Аёлнинг ўрмончи бўлишини эса ҳеч ким ҳаттоки тасаввурига ҳам сиғдира олмайди.  Қашқадарё вилояти, Деҳқонобод давлат ўрмон хўжалигининг раҳбари Раъно Бозорова ёшлигидан соҳада ишлашни орзу қилган. Бугунги кунга келиб, бир пайтлар  бутунлай парокандага учраган хўжаликни оёққа турғизган, браконьерлар билан аёвсиз курашиб, Қашқадарёнинг бетакрор Зарафшон арчаларини сақлаб, энг асосийси соҳада хотин-қизларни қўллаб-қувватлаб келаётган «Дўстлик» ордени соҳибаси  билан соҳадаги ютуқ ва муаммолар ҳақида суҳбатлашдик. — […]

Қушлар барча қитъаларда яшайди ва бутун дунёни айланиб ҳаёт кечирадиган жонзотлардир. Улар озиқ-овқат учун яроқли ӯсимликлар ва ҳайвонлар бор жойда яшайдилар: ӯрмонларда, тоғларда, ӯтлоқлар ва ботқоқларда, даштларда, тундраларда ва чӯлларда. Шундай қушлар борки, умрининг кўп қисмини очиқ денгизда ўтказади. Ҳозирги вақтда дунё фаунасида 9000 дан ортиқ қуш турлари маълум. Улар энг хилма-хилдир тропик ӯрмонлар ва ичида оғир шароитлар Арктика ва Антарктикада қушларнинг бир нечта турлари мавжуд, аммо улар жуда кӯп сонли кўринишлар билан ифодаланади. Қушларнинг табиатдаги роли уларнинг фаолиятининг хилма-хиллиги […]

Ҳайвонларга шавқатсиз муносабатда бўлган ўсмир келажакда инсонга қарши жиноят содир этишга мойил эканлигини руҳшунослар аллақачон исботлашган.  Фуқаролар бошпанасиз ит ва мушукларга қанчалик меҳрибон бўлишса, ўз фарзандларини бевосита жониворларга нисбатан ғамхўр ва меҳрли этиб тарбиялашса бундай жамиятда шафқатсизликлар ва жиноятлар камроқ бўлишини Т уркия, Грузия, Япония ва бошқа қатор Европа давлатлари мисолида ҳам кўришимиз мумкин.  Сўнгги йилларда мамлакатимизда ҳам қаровсиз ҳайвонларга  бевосита  табиатга меҳри баланд бўлган юртдошларимиз томонидан эътибор қаратилаётгани қувонарли ҳол. Бунинг натижасида  юртдошларимизда ҳам меҳрибонлик, меҳр-оқибат болаликдан тарбияланади ва […]

        Хоразм влоятида бир қанча сув билан боғлиқ муаммолар мавжуд. Шулардан бири ичимлик ва суғориш учун сувни етказиш муаммосидир. Бу ерда республикамизнинг бошқа ҳудудларига нисбатан сув танқислиги янада кучлироқ сезилади. Вилоятнинг Янгибозор тумани  энг чекка ҳудудларидан бири бўлган туманда сўғориладиган ерлар 23 мингдан зиёддир. 8 та сув истеъмолчилари уюшмаси мавжуд.  Янгибозор тумани дарё бўйида жойлашгани билан Бузқалъа каналини оладиган бўлсак, у энг охирги нуқтасида жойлашган. СИУларнинг аксариятида фаолият  юритиш учун етарли шароит йўқ. Бўзқалъа каналининг узунлиги 40 км. […]

Қуролланган браконьерларга қуролсиз чиқаётган қаҳрамонлар  (Давоми) Азамат Айдарбеков экоинспекторларнинг браконьерлар билан учрашуви ҳақида  тўхталишни унчалик истамади. Унинг камтарлиги, қўл остидаги инспекторларга ҳар қандай вазиятда ёрдамга ошиқиши, на инсон на ҳайвонни  оғир аҳволда ташлаб  кетмаслигига медиатур давомида гувоҳ  бўлдим.  Биздаги маълумотларга кўра, айнан Азамат Айдарбеков раҳбарлигида ўтган йили Қунғирот туманида 24 май куни «Жанубий Устюрт» миллий табиат боғи директорининг буйруғи билан учта  миилий боғ экоинспектори ва Қорақалпоғистон Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси инспектори текширувга жўнаб кетишади. Соат 13:30 атрофида улар […]

Мен журналист сифатида жуда ҳам кўплаб медиатурларда қатнашганман. Аммо  бу медиатур ўзгача бўлди. Нега дейсизми?   Экология ва атроф- муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, “Қорақалпоғистон экологияси” газетаси ва  Ekolog.uz газетаси ҳамкорлигида Жанубий Устюрт миллий табиат боғи  ва Судочье -Акпетки буюртма қўриқхоналарига уюштирилган медиатур республикамизнинг ўзига хос табиати,Ўзбекистон Қизил китобига киритилиб, йўқ бўлиб бораётган ноёб жониворларни табиат бағрида кўриш, экоинспекторларнинг табиатни муҳофаза қилиш борасидаги машаққатли меҳнати ва хавфли фаолиятини ҳис қилиш имконини берди. 2022 йил 6 май куни республика ОАВ вакиллари, блогерлар […]

[:ru]Мы получили очень печальное обращение от подписчика  нашего канала. На свадьбе, которая состоялась 21 января в ресторане «Хавас» города Бухары украшением стола послужили живые, декоративные рыбки положенные в бокалы среди мясных продуктов, расставленных для закусок и напитков  на столах. Наши свадьбы и церемонии не всегда проходят умеренно, на основе лучших традиций и обычаев. Обращение, которое приходит к нам, может подтвердить нашу точку зрения. Наш подписчик пишет: «В свадебном зале 30 столов, в каждом из них по 2 живых рыбок в […]

[:ru]В Америке действует «Закон о стерилизации животных», согласно которому все животные, имеющие хозяев и которым исполнилось 4 месяца, должны пройти хирургическую стерилизацию. Исключение делается лишь для чемпионов, полицейских и поводырей, а также для призёров выставок и животных, используемых заводчиками. В США действует специальная Программа надзора за животными, которая включает в себя ряд компонентов: отлов бездомных животных и организация приютов; стерилизация и получение лицензии на владение животным; просвещение населения; современные методы быстрого поиска потерянного животного; правила выгула собак и идентификационное чипирование; […]

Саъвалар чумчуқдек келади-ю, лекин тана тузилиши ундан фарқ қилади.  Тумшуғи сербар қизил йўл билан ўралган. Жиғилдонининг иккала ёнида, оқ ранг устида иккита оч жигар ранг холи бўлиб, тўшининг устки қисмигача тушиб келади. Бошининг тепаси ва орқаси кул рангнамо-қўнғир. Ўзбекистонда саъвалар (бўзбошлар) Чатқол тизмаси, Нурота, Туркистон, Зарафшон Ҳисор тизмалари, Кўхитанг ва Боботоғда  дарахтларнинг энг юқори шохига саватча шаклида уя қуради. 4—6 тагача бўлган полапонларини ота-онаси хашаротлар бериб боқишади. Саъвалар зарарли хашаротларни, айниқса шира (ўсимлик бити)ларни қириб, қишлоқ хўжалигига фойда келтиради. Бу […]