Марказий Осиё халқлари, хусусан ўзбек, қирғиз, тожик,туркманларда сув билан боғлиқ кўплаб маросимлар мавжуд. Уларнинг асосида эса айнан ҳудудда исломгача бўлган даврда зардуштийликнинг гуллаб-яшнагани ётади. Зеро муқаддас Авесто китобида қайд этилганидек, зардуштийлар тўртта унсур олов, тўпроқ, сув ва ҳавони муқаддас деб билганлар. Қизиқ маросимлардан бири, бу янги таваллуд топган бола қирқ кунлик бўлганида, уни 40 қошиқ сувда чўмилтириш маросимидир. Уни қирғизлар «қирқини чиқарамиз» деса, қозоқ тилида «Қырқынан шығару же шiлдехана», татар, ўзбек, уйғур тилида «қирқ сув» деб аташади. Бу маросимни аёллар ўтказиб, қирқ […]

Дарё ўзанларини бузиш давом этмоқда. Чунки, асосий қурилиш материали бўлган шағал табиат томонидан яратиб қўйилган, қазиб олда, сотавер. Аммо қазиб олувчилар бу орқали нафақат сувнинг йўлини бузаётгани, балки дарёларнинг ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини йўқ қилаётганини, ана шу дарё ва сойлардан сув ичаётган аҳолининг соғлиғига сувни ифлослантириб, зарар етказаётганини ўйлаб ҳам кўришмайди. Жиззах вилояти Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси ходимлари томонидан Ғаллаорол тумани «Қашқабулоқ» МФЙ ҳудудидан оқиб ўтувчи «Сангзор» дарёси ўзанидан фуқаро Абдуваҳобов Сарвар томонидан қум-шағални қазиб олиб ўзи бошқарувидаги […]

Тиш юваётганда сувни ўчириб қўясизми ёки оқизиб? Идиш-товоқ юваётганда-чи? Биргина тиш ювиш учун қанча сув сарфлашингиз ҳақида ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Аслида тиш ювиш учун 1 стакан (200 мл) сув кифоя. Лекин аксарият тиш тозалаш чоғида сувни ўчириб қўйишни хаёлига ҳам келтирмайди. Тишларингизни ҳафсала билан чўткалагунга қадар ўртача 7 литр сув беҳудага оқиб кетишга улгуради. 7 литр! Бунча сувга яна 35 киши тиш тозалашимумкин. Агар бутун Ўзбекистоннинг 33 миллионлик аҳолиси бир марта тиш ювишда сувни оқизиб қўядиган бўлса, нақ 231 тонна сув исроф бўлади. Ваҳоланки, қайсидир туманларда пойтахтдагидек […]

  Қорақалпоғистон Республикаси Элликқалъа туманига қарашли Чуқурқоқ овули фуқаролари ва шу ҳудудда чорвачилик билан шуғулланувчи чўпонлар бир неча йиллардан буён яйловларни сув босиб кетаётганидан азият чекмоқда. Яқинда “қабристон сув остида қолди” деган мурожаат бўлгандан кейин мазкур ҳолат билан танишиш учун Қизилқум бағрига отландик. Биз кўзлаган манзил Чуқурқоқ овулига 30 километр масофада жойлашган Сарихўжа қабристони эди. Бизга йўлда ҳамроҳлик қилган элликқалъалик Абилай Маханов саҳрони сув босиши чорвачиликка ҳамда чўл экотизимига жиддий салбий таъсир кўрсатаётганини таъкидлади. – 2009 йилда Сарихўжа қабристони ҳудудида […]

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг БМТ Бош Ассамблеяси 72-сессиясида сўзлаган нутқида Марказий Осиёда сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш, Орол денгизи қуриши муаммоси, қўшни мамлакатлар билан яхши қўшничилик муносабатларини мустаҳкамлаш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди. Амударё ва Сирдарё ҳавзалари сув ресурсларидан фойдаланиш тўғрисидаги конвенциялар лойиҳаларини қўллаб-қувватлашини қайд этди ҳамда халқаро ҳамжамиятни Орол денгизи буткул қуришининг олдини олишга чақирди.   Ўзбекистон минтақавий давлатлар билан сув хўжалиги соҳасидаги ҳамкорлик механизмларини такомиллаштириш бўйича ҳар томонлама мулоқотни амалга оширишга ҳаракат қилмоқда. Мамлакатимизда 1992 йилдан буён ўзининг фаолиятини амалга […]

В акции было задействовано свыше 1100 человек, включая 500 активистов Союза молодежи, 200 работников ГП «Сувокова», 100 сотрудников Бюро принудительного исполнения, а также работников махаллинских сходов граждан, инспекторов профилактики и других организаций.

-Дрон, яъни учувчисиз ҳаво воситаси экологик жиҳатидан анча хавфсиз.Улардан фойдаланишнинг афзалиги унинг ракеталардан нисбатан хафсизлиги ҳамда булутларга реагент сепишидаги арзонлигидур.

Қорақалпоғистонда балиқчиликни қандай ривожлантириш мумкин? Албатта бу саволга ҳозирда кўпчилик жавоб беришга қийналади. Орол денгизининг қуриши йиллар давомида балиқчилик билан тирикчилик қилган аҳолини зудлик билан касбини ўзгартиришга мажбур  қилди. Аммо  ўз умрини Қорақалпоғистонда балиқчиликни ривожлантиришга бағишлаган Нурмуҳаммад ота Пиримбетов “Нукус балиқ” корхонаси тугатилгач, соҳани мустақил ривожлантиришга қарор қилди ва тез орада Нукус туманида балиқчиликда истиқболли, деб ҳисобланадиган ёпиқ сув айланма тизими ҳавзаларида балиқ етиштиришга қаратилган йирик корхонага асос солди. “Nukus agro fish“ МЧЖ томонидан ёпиқ сув таъминоти тизими технологияси асосида […]

2019 йил 5 июль куни Европа Иттифоқи ҳамда Германия халқаро ҳамкорлик жамияти (GIZ) “Ўзбекистоннинг қишлоқ ҳудудларида сув ресурсларини барқарор бошқариш”дастурининг биринчи “Сув хўжалиги ва ресурсларини бошқаришнинг миллий доиравий концепцияси” компоненти доирасида Ўзбекистон Республикаси сув хўжалиги вазирлигига махсус техника берилди. Хусусан, Наманган, Андижон, Фарғона, Қашқадарё, Сурхондарё ва Сирдарё Ирригация тизимлари ҳавза бошқармаларини техник имкониятларини яхшилаш мақсадида 6 дона кичик трактор, 6 дона дизель электрогенератор ва 6 дона насос агрегатор топширилди. Мазкур маросимида Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлиги, Ирригация тизимлари хавза бошқармаси […]

Сув бу — ҳаёт. Унинг ҳар томчисида ўн саккиз минг олам қуввати яширинган.Биз одамлар ҳаётида сув энг муҳим ўринни эгаллайди. Чунки у ижтимоий ва маиший ҳаётимизда беминнат ёрдамчи, инсоният тараққиётининг асосидир. Аммо биз одамлар табиатнинг мана шундай улуғ инъомини ҳамиша ҳам қадрлайвермаймиз. Шуни унутмаслик керакки, ҳар қандай инъомнинг чеки-чегараси бор. 28 июнь куни республика нодавлат ташкилоти Экомактаб ҳамда Ўзбекистон Республикаси сув хўжалиги вазирлиги қўшма ҳамкорлигида Европа Иттифоқининг “Ўзбекистоннинг қишлоқ жойларида сув ресурсларини барқарор бошқариш” дастури доирасида ўсмир-ёшлар учун экспедиция ташкил этилди. Экотур […]

1. Сув инсоннинг кислороддан кейин иккинчи эҳтиёжи ҳисобланади. Одамзод овқатсиз олти ҳафта яшаши мумкин, аммо сувсиз бир ҳафтадан ортиқ умр кўра олмайди. 2. Дунёда энг кўп фойдали моддаларни ўзида жамлаган сув бу қудуқ суви ҳисобланади. Инсон ўз қўли билан бундай аралашмани тайёрлай олмайди. 3. Дунёдаги энг қиммат сув Лос-Анжелесда сотилади. Бу сувнинг 1 литри 90 доллар туради. Сувни кристаллар билан безатилган махсус идишларда сотишади. Ёшлар бу сувни асосан идишига қизиқиб сотиб олади. 4. Одам ҳаёти давомида тахминан 35 тонна сув […]

Мурожаатларни ўрганиш асносида жуда қизиқ ҳолатларга ҳам дуч келамиз. Фарғона шаҳрининг қоқ марказида сунъий булоқ устидан чиқдик. Аввалига арзномадаги Истиқлол кўчасига бориб танишгач, атрофда минглаб кубометр сув қандай исроф бўлаётганини тасаввур ҳам қила олмадик. Чунки, атрофда сув оқаётган жой кўринмас эди.   «Кўмма» қилинган катта камчилик Фарғона шаҳридаги «Мададкор» МФЙнинг Истиқлол ва Саид Аҳмад кўчалари кесишган жойида бўлганимизда аҳоли вакиллари шаҳар «Сувоқова» корхонаси ходимлари томонидан турли тош бўлаклари ва шиферлар билан кўмиб қўйилган «сув булоғи»ни кўрсатишди. Азалдан халқимизда бирор ножўя нарсани […]

Согласно официальной статистике, в мире 2,4 миллиарда человек не имеет доступа к соответствующей санитарии, что связано с водными ресурсами. Более 1 миллиарда человек не имеет доступа к безопасной питьевой воде и это, в свою очередь, ведет по меньшей мере к 250 млн случаев заболеваний, от 2,2 до 5 миллионов случаев смертельных исходов. Кроме этого, 20 процентов орошаемых земель ухудшается, засоляется и выходит из оборота.

Нега бутун дунёда тақчил ресурсга айланиб бораётган, яқин келажакда нефтдан ҳам қимматроққа баҳоланиши башорат этилган неъматнинг қадрига етолмаяпмиз? Сувтекин, дея атрофда кўп учрайдиган, қадри ва қиммати паст ашёларни атаб, сувни ҳам текин қилиб қўйдикми? «Ўзбекистонда сув кўп. Ариқлардан шалдираб сув оқади. Амударё ва Сирдарё оралиғида жойлашган сўлим, бетакрор маконда яшаймиз»​, деган пафосли гаплар қисман ўтмишда қолиб кетди. Биз ҳақиқий вазиятдан бехабар қолиб кетяпмиз. Сирдарё ва Амударё каби трансчегаравий дарёларнинг Орол денгизига сувни тошқин олиб келмаётганига анча йиллар бўлди. Қорақалпоғистон ва […]

Бўзариқ ўтадиган қишлоқларда яшовчи, ирригация йўналишидан ўқиб келганлардан ҳам ариқни кенгайтириш ва сув муаммосини ечиш борасидан таклифлар чиқмайди.

На туман ҳокимлиги сув хўжалиги бўлими, на маҳалла фуқаролар йиғини ариқни кенгайтириш ва тозалаш, Ҳисорак сувомборидан келадиган мўл сувнинг маълум қисмини Бўзариққа буриб, ўттиз мингдан зиёд аҳоли су ичадиган ҳудуддуги муаммони ҳал қилгиси келмайди. Муаммо ечими эса озроқ ташаббус ва кўпроқ меҳнат холос…

Одной из крупнейших глобальных экологических катастроф в новейшей истории, переживаемой странами и населением в 62 миллиона человек в Центральной Азии, является трагедия Аральского моря, которая в своих экологических, климатических, социально-экономических и гуманитарных последствиях имеет прямые последствия угроза устойчивому развитию региона, здоровью, генофонду и будущему проживающих в нем людей. Аральское море, которое когда-то было уникальным, красивым и одним из крупнейших закрытых водоемов в мире, практически находится на грани полного исчезновения и превратилось в беспрецедентную катастрофу и непоправимый ущерб жизни проживающего там […]

Сув – тириклик кафолати. Уни беҳуда сарфлаш келажакка нисбатан қилинган хиёнат ва эътиборсизлик билан баробардир. Шу боис халқимиз азалдан ушбу бебаҳо неъматни юксак қадрлаб, “Сувга тупурма”, “Қудуққа тош ташлама”, “Ариққа супринди ташлама” каби  ўгитларни бежиз айтишмаган.   Маълумки, дунё миқёсида ушбу бебаҳо неъматни асраш, ундан оқилона фойдаланишга алоҳида эътибор берилади. Хусусан, сув ресурслари билан боғлиқ муаммоларни бартараф этиш, уларни асраш ва тиклаш учун аниқ чоралар кўрилмоқда. Аммо оби ҳаётдан оқилона фойдаланиш, оқова сувларнинг ифлосланиши каби ҳолатларнинг учраб туриши ачинарлидир, албатта. Масалан, Германияда оқова сувларнинг ярмидан кўпи, АҚШда эса учдан бир қисми тўлиқ тозаланмай дарё ва кўлларга қуйилмоқда. Франция, Англия, Бельгия, Голландия, Япония […]

Марказий Осиёда содир бўлаётган экологик муаммоларнинг 90 фоизи сув билан боғлиқ, дейилганда биргина Орол денгизи назарда тутилмайди, албатта. Бу йил Ўзбекистон ҳудудларида, жумладан, Навоий вилоятида ҳам сув тақчиллиги кучли сезилди. Мутахассисларнинг башорат қилишларича 2025 йилга бориб дунё аҳолисининг учдан бир қисми кучли сув танқислиги шароитида яшай бошлайди. Хўш, ушбу қимматли табиий неъматдан қандай тежаб-тергаб ва оқилона фойдаланиш мумкин? ОАВ вакиллари ва эколог-экспертлар ана шу саволга жавоб қидириб кўришди. Бу «UzWaterAware» сув масалаларидан хабардорлик лойиҳасини амалга ошираётган Европа Иттифоқи молиявий кўмагида […]

Айни пайтда Чорбоғ сув омборида 512,5, Тошкент сув омборида 161,47 ва Оҳангарон сув омборида 79,05 миллион метр куб сув захираси мавжуд бўлиб, сув омборларидаги сув захираси 2018 йилнинг мос даврига нисбатан 135 миллион метр кубга камайган. Ўтган йил эса ушбу сув омборларидаги сув заҳираси 2017 йилга нисбатан 7 фоизга камайиб, қарийб 400 минг гектар суғориладиган майдондаги экинларни суғоришда ўзига хос қийинчиликлар туғдирганди. Ушбу статистик маълумотлар соҳа мутасаддилари зиммасига қўшимча масъулият юклаши табиий. Лекин бу йил тоғларга қор ўтган йилгига нисбатан анча […]

Ҳозирданоқ дунёдаги аҳолиси 10 млн кишидан ортиқ 23 мегаполис ичимлик суви танқислиги ва оқава тизимлар етишмаслигидан азият чекмоқда. Энг мураккаб вазият Хитойда. Мамлакатдаги 600 шаҳардан 550 таси юқоридаги муаммога озми-кўпми дуч келган. Ҳиндистонда ҳам аҳвол ҳавас қилгудек эмас. Келажакда сувга талабнинг ошиб бориши қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари, яъни озиқ-овқат муаммосини келтириб чиқаради.

Ер юзидаги 7 миллиарддан ошиқ аҳолининг 1,2 миллиарди тоза ичимлик сувига муҳтож, 2,3 миллиард одам санитария ҳолати талаб даражасига жавоб бермайдиган сувдан фойдаланишга мажбур бўлмоқда ТАБИАТ бойликлари орасида сув алоҳида аҳамиятга эга бўлиб, у  тириклик манбаидир. Зеро, инсоният ҳаёти сув ва сув манбалари, аввало, чучук сувдан тежамкорлик асосида фойдаланиш ҳамда уларни муҳофаза қилишни тақозо этади. Таъкидлаш жоизки, бугунги кундаги табиий офатлар, сув тошқинлари, сув етишмовчилиги, сув ресурсларининг ифлосланиши ва трансчегаравий сув муаммолари дунё халқларини яна бир бор сув ресурсларига нисбатан […]