Конференция доирасида “Тупроқ унумдорлигини оширишда экологик соф ресурс тежамкор технологиялар” кўргазмаси ташкил этилиб, “Энг яхши илмий иш” номинациялар бўйича танлов натижалари эълон қилинди.
Конференциянинг иккинчи кунида Тошкент вилояти Бўстонлиқ туманида “Арид ҳудудининг вертикал зоналлик минтақаси тупроқлари” мавзусидаги дала куни ўтказилиб, ушбу тадбирда анжуман иштирокчилари тоғ олди ва тоғ тупроқларини тупроқ хосил қилиш шароитлари ва тупроқларни хосса хусусиятлари билан батафсил танишдилар. Шунингдек, ҳудудларда экологик туризмни ривожлантириш, соҳага инвестициялар жалб этиш, кадрлар салоҳиятини ошириш бўйича комплекс чора-тадбирларни ишлаб чиқиш мақсадида “Ҳудудларни ривожлантиришда экотуризмнинг аҳамияти: халқаро ва миллий тажриба” мавзуидага тадбир ҳам ташкил этилди.
Қайд этилганидек, жаҳонда туризм иқтисодиётнинг энг жадал ривожланаётган ва сердаромад соҳаларидан биридир. Маълумотларига кўра, сайёҳлик хизматларини кўрсатишдан тушадиган даромад ҳажми глобал ялпи ички маҳсулотдан тушган даромаднинг 10% ни ташкил қилиб, ҳар 10 та иш жойидан бирини сайёҳлик хизмат кўрсатиш ташкил қилади. Туристик бозорнинг деярли ярмини қамраб олган Осиё-Тинч океани минтақалари, Яқин ва Ўрта шарқ мамлакатлари ушбу соҳада етакчилик қилмоқда. Ривожланиб бораётган мамлакатларнинг туризм индустрияси асосан табиий ёки экологик туризм ҳисобига амалга оширилмоқда. Қайд қилиш лозимки, ушбу мамлакатларнинг экотуризмдан олган даромади давлат ички ялпи маҳсулотининг 70-80 % га тенг.
Ўзбекистон экотуризм соҳаларини ривожлантиришда улкан салоҳиятга эга. Гўзал географик ва табиий шароитлар Республикамиз ҳудудида экологик туризмни ривожлантириш учун ғоят қулайдир. Ўзбекистонда фуқароларни ва чет эл сайёҳларни ўз эътиборига тортиши мумкин бўлган бетакрор гўзал табиати, ландшафтлари, ноёб ўсимлик ва ҳайвонот дунёси, нодир дунё аҳамиятига эга бўлган археологик топилмалари, палеонтологик қолдиқлар, дунёда кам учрайдиган геологик кесмалар мавжуд. Мамлакатимиздаги бири-биридан фарқланадиган иқлим, ландшафтлар, ўсимлик ва ҳайвонот олами билан фарқ қиладиган улкан ҳудудларининг мавжужлиги, экотуризмнинг муҳим ресурсларларга бойлигидан далолат беради.
Тадбир доирасида Ўзбекистоннинг экотуризм соҳасини ривожлантириш учун ғоят қулай имкониятларга эга эканлигини ҳисобга олган ҳолда халқаро ва миллий тажрибалардан келиб чиққан холда туризм соҳасидаги асосий йўналишларига қуйидаги қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш борасида ўзаро фикр алмашилди. Экотуризмда кичик ва ўрта бизнесни ривожлантириш орқали қўшимча иш ўринларини яратиш, туристик инфратузилмаларни барпо этиш, экотуризмнинг жаҳон талабларига жавоб бераоладиган моддий-техник, ахборот-таҳлилий базасини яратиш хизмат кўрсатиш ва сервис соҳасини ривожлантириш, экотуризм масканларини экологик тоза, қайта тикланувчи муқобил энергия қурилмаларидан фойдаланишни кенг йўлга қўйиш, соҳада тарғиботни кучайтириш бўйича фикрлар билдирилди.
Сўнгра анжуман қатнашчилари экотуризмни ривожлантиришга бағишланган “Дўстлик” номли экологик боғ ташкил қилиш мақсадида ёнғоқ кўчатларини экиш акциясида ҳам иштирок этишди.
Конференциянинг учинчи куни Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитасида давра сухбати, Тупроқ бонитировкаси шўъба корхонасининг “Кимё таҳлил лабораторияси”нинг фаолияти билан танишув, Ўзбекистон Миллий университети Биология факультети ўқитувчи-профессорлари ва ёш олимлар, иқтидорли талабалари иштирокида билан давра суҳбати ўтказилди.
Тадбир иштирокчилари томонидан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг, “Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси фаолиятини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги, “Давлат кадастрлари юритишни тартибга солиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги, “Фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгаларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш”, “Қишлоқ хўжалик экин майдонларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармон ва қарорлари республикада ер ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ва қишлоқ хўжалиги ерлари унумдорлигини ошириш, қишлоқ хўжалиги ерларидан, айниқса, суғориладиган ерлардан бошқа мақсадларда фойдаланишнинг олдини олиш юзасидан назоратни янада кучайтириш, ер фонди ҳисобини юритишни тизимлаштириш соҳага замонавий юқори технологияли техник воситалар ва ахборот-коммуникация технологияларини жорий этишда алоҳида аҳамият касб этиши таъкидланди.
Бундан ташқари тадбир доирасида Орол денгизи ҳавзаси транс чегаравий сув ресурсларидан ҳамкорликда ва самарали фойдаланиш умумий ёндошувларни ишлаб чиқиш мавзуида тадбир ташкил этилди. Тадбирда Марказий Осиёда сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш, сув тежайдиган технологиялар тамойилларини комплекс татбиқ этиш, чўлланиш ва экологик миграциянинг давом этишига барҳам бериш бўйича ҳамкорлик юзасидан таклифлар ишлаб чиқилди.
Тадбирлар якунида муҳокама этилган масалалар юзасидан тегишли тавсиялар қабул қилинди.
Н.ҚОСИМОВА